۲۴. ادعای ابن مقنع خراسانی
نام اصلی ابن مقنع (متوفی ۱۶۳ ه.ق) «عطا» می باشد (تاریخ بخارا، ، ص ۹۰) و از آن جهت که خودش را با نقابی از ابریشم سبز می پوشاند، مقنع لقب گرفت. وی در غایت زشتی و یک چشم و کوتاه قد بود. (همان)
نخستین مرحله از فعالیت ضد دینی او، هنگامی پدیدار شد که پس از قتل ابومسلم ادعای پیامبری کرد؛ اما توفیقی نیافت و به وسیله عاملان منصور دستگیر و در بغداد زندانی شد. (همان، ص۹۱) پس از رهایی از زندان، به مرو بازگشت و با جدیت و پشتکار تبلیغ افکار خود می کرد؛ و در این مرحله حتی ادعای خدایی کرد! (همان)
اقدامات وی چنان هراسی در دل مسلمانان افکند، که عده ای از مسلمانان نزد خلیفه مهدی رفتند و خلیفه را از خطر او بیم دادند و سربازان خلیفه با وی درگیر شدند. در نهایت وی در قلعه ای که بود، محاصره شد و دو سال محاصره طول کشید و بعد از اینکه وارد قلعه شدند، سر از تنش بریدند و برای مهدی عباسی در حلب فرستادند. (همان، ص۹۳)
به هر روی پیروانش به صورت مضحکی معتقد بودند که او زنده است و بازگشت می نماید؛ زیرا مطابق روایت تاریخ بخارا، او خود را در تنور انداخت و دود شد. وی حتی برای گمراهی مردم پس از خودش نیز تلاش نمود و خود را از آن جهت سوزاند، تا مردم بگویند که او به آسمان رفته، تا فرشتگان را بیاورد و آنها را یاری دهد! (همان، ص۱۰۲)
