سر درس امامت ۵۸ (ولایت تکوینی در قرآن ۵)

در درس گذشته از «آصف بن برخیا» و ولایت تکوینی او سخن به میان آمد؛ آیه ای که بیانگر ولایت تکوینی اوست نکته مضاعفی نیز دارد که برای محقق مباحث امامت بسیار پر اهمیت است؛ آن نکته این است که در این آیه علاوه بر اثبات امری خارق العاده برای وی که جلوه ولایت تکوینی است «سرّ وجود ولایت تکوینی» نیز در او بیان شده است زیرا در این آیه شریفه نام «آصف» مطرح نشده بلکه وصفی از اوصاف او بیان شده مبنی بر اینکه او «الَّذی عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْکِتابِ» یعنی کسی است که بهره ای از علم الکتاب را به همراه دارد.

اگر گفته شود «ثروتمند بی تدبیری ورشکست شد» همه ما متوجه می شویم که علت ورشکستگی او «بی تدبیری» است؛ این همان چیزی است که در تعبیر مفسرین به قاعده «وصف مشعر به علیت است» مشهور شده است، یعنی اگر برای فاعل فعلی وصفی ذکر شود، روشن می شود که علت آن فعل در همان وصف بوده است. (دقت کنید) در آیه شریفه نیز همینگونه است یعنی برای فاعل این فعل خارق العاده (حرکت تخت بلقیس در چشم به هم زدن) وصفی ذکر شده است مبنی بر اینکه او از علم الکتاب بهره مند است بنابراین روشن می شود که علت قدرت داشتن او بر این امر خارق العاده – بخوانید ولایت تکوینی – بهرمندی از علم الکتاب است. بنابراین می توانیم نتیجه بگیریم: «هر آنکس که بهره مند از علم الکتاب باشد دارای ولایت تکوینی می گردد» اینک دو سوال مهم در مقابل ماست: اول اینکه علم الکتاب چیست؟ و دوم اینکه آیا کسان دیگری نیز در قرآن دارای «علم الکتاب» هستند یا نه؟ این دو سوال در درسهای بعدی پاسخ داده می شوند.