نظریه الهی- مردمی

نظریۀ الهی- مردمی
تا اینجا دو نظریه را با مسائل پیرامون آن بررسی کردیم که عبارت بود از نظریۀ الهی و نظریۀ دموکراسی. سومین نظریه ترکیبی از نظریۀ اول و دوم می باشد.
نظریه الهی – مردمی ، حکومت را از آن خدا و کسانی که خداوند تعین کرده، یعنی صالحان می داند. تشکیل حکومت اولا باید بر اساس دین باشد و ثانیا مورد قبول مردم هم واقع بشود به طور خلاصه می شود گفت حکومت باید مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی را در پی داشته باشد.
چنین تفسیری از حکومت شکل اول که فقط الهی بودن را کافی می دانست را خارج می کند زیرا اگرچه تشکیل حکومت بر مبنای دین باشد ولی مردم نپذیرند ، چنین حکومتی مقبولیت نخواهد داشت و پایه های آن متزلزل خواهد بود.
از طرف دیگر اگر شکل حکومت فقط مردمی باشد ولی بر مبنای دین نباشد باز هم نمی تواند موفق باشد زیرا مردم بر تمام مصالح و مفاسد خود کاملا آگاه نیستند و این انسان آفرین است که می داند چه چیزی برای مخلوقاتش خوب است و چه چیزی بد است . شاید کسانی بگویند پس عقل چه کاره است. خواهیم گفت به تنهایی کافی نیست چونکه اگر کافی بود دیگر نیازی به ارسال پیامبران و وحی نبود. عقل در کنار وحی می تواند انسان را به سعادت برساند. اگر عقل بشر در قانون گذاری و اجرا کافی بود پس نباید این همه اختلاف بوجود می آمد.