مهدویت"منجی"امام زمان"موعود"انتظار"متن و عکس مهدوی"شعرمهدوی"مدعیان دروغین مهدویت"انتظار"منتظر"شعرمهدی

مهدی موعود نزد علمای اسلام

۸۷-۱
*به نام خدایی که منجی دوازدهمش  غائب است*

اعتقاد به ظهور مصلح آخرالزمان که نامش «مهدی» و ازاولاد پیامبر اسلام است، مورد اتّفاق همه فرقه های اسلامی است. صاحب کتاب عون المعبود که شرح کتاب سنن ابی داوود است، مى نویسد:
بدان که در طول اعصار، مشهور بین همه اهل اسلام، این است که حتماً، در آخرالزمان، مردى از اهل بیت(علیهم السلام) ظهور مى کند که دین را یارى، و عدل را آشکارمى کند… نامش،مهدی است و عیسی، بعد از مهدی یا هم زمان با مهدی، نزول، و او را در کشتن دجال یارى، ودر نماز به او اقتدا مى کند.

  • اهل سنت و منجی دوازدهم(عجل الله)

احادیث مربوط به مهدى (عج) را عدّه اى از بزرگان آورده اند، از آن جمله است، ابوداوود، ترمذى، ابن ماجه، بزار، حاکم، طبرانى، ابویعلى. سند این احادیث،برخى، صحیح و برخى دیگر، حسن و یا ضعیف است. [۱]یکى دیگر از علماى اهل سنّت مى نویسد:
روایات فراوانى درباره ى مهدی (عج) وارد شده به حدّى که به حدّ تواتر مى رسد. این امر، در میان علمای اهل سنّت شیوع دارد، به گونه اى که از جمله معتقدات آنان به شمار مى آید. نیز یکى دیگر از علمای اهل سنّت نوشته است:
احادیث مهدی(علیه السلام) به طرق گوناگون و متعدّد،از صحابه نقل، و بعد از آنان، از تابعان، نقل شده است، به گونه اى که مجموع آن ها، مفید علم قطعى است.به همین دلیل، ایمان به ظهور مهدی، واجب است، همان گونه اى که این وجوب، در نزد اهل علم ثابت بوده و درعقائد اهل سنت و جماعت، مدوّن شده است[۲]

  • ابن کثیر ومنجی دوازدهم(عجل الله)

ابن کثیر نیز در البدایه و النهایه مى گوید:
مهدی، در آخرالزمان مى آید و زمین را پر از عدل وقسط مى کند، همان گونه که پر از جور و ظلم شده است. ما، احادیث مربوط به مهدی را در جلد جداگانه اى گردآوردیم، همان گونه که ابوداوود در سنن خود، کتاب جداگانه اى را به آن اختصاص داده است. [۳]

از این مطالب که از بزرگان اهل سنّت نقل شد، معلوم مى شود که مسئله ى مهدویّت و اعتقاد به ظهور مهدی (عج) جزء عقاید ثابت اهل سنّت و جماعت است و احادیث مربوط به ظهور آن حضرت، در میان آنان، به حدّ تواتر رسیده است.

  • اهل سنت و ظهورمنجی دوازدهم(عجل الله)

تاب هاى متعدّد و متنوعى درباره ى ظهور آن حضرت ازسوى علمای اهل سنّت تألیف شده است به گونه اى که شیخ محمّد ایروانی در کتاب الإمام المهدی مى نویسد:
اهل سنّت، کتاب هاى متعدّدى در گردآورى روایات مربوط به امام مهدی (عج) و این که در آخرالزمان شخصى به اسم مهدی ظهور خواهد کرد، نوشته اند. تا حدّى که من اطلاع دارم، اهل سنّت، بیش از سى کتاب در این باره تألیف کرده اند[۴]

هر چند این مسئله، مورد اتّفاق اهل سنّت و شیعه است،امّا تعداد انگشت شمارى از اهل سنّت، احادیث مربوط به امام مهدى (عج) را ضعیف مى انگارند. مثلاً، ابن خلدون در تاریخ خود، این احادیث را ضعیف مى شمارد. [۵]
و یا رشید رضا (مؤلف تفسیر المنار) در ذیل آیه ی سی و دوم سوره ی توبه، به ضعیف بودن احادیث مربوط به مهدویت اشاره مى کند. [۶]البتّه، این دو، دلیلى برادعاى خود نیاورده اند و تنها به مطالبى واهى استنادکرده اند. سخنان آن دو، از سوى دیگر علمای اهل سنّت، به شدت ردّ شده است. و در تألیفات علمای شیعه نیز به آن دو پاسخ داده شده است.

  • ابن خلدون ومنجی دوازدهم(عجل الله)

ابن خلدون(یکی از بزرگان اهل سنت)، در بیان عقیده ی مسلمانان در موردامام مهدی(علیه السلام) مى نویسد:
مشهور بین همه ى اهل اسلام، این است که حتماً،درآخرالزمان، مردى از اهل بیت(علیهم السلام) ظهور مىکند که دین را حمایت، و عدل را آشکار مى کند و مسلمانان از او پیروى مى کنند و او بر ممالک اسلامی استیلا مى یابد. آن شخص،مهدی نامیده مى شود.» [۷]بنابراین، ضعیف شمردن احادیث از سوى وى خدشه اى براتّفاق نظر اهل سنّت در مورد ظهور مهدى (عج) واردنمى کند; زیرا، این اعتقاد، ناشى از کثرت احادیثى است که از طرق عامه نقل شده است.

  • نویسندگان اهل سنت و منجی دوازدهم(عجل الله)

ما، در زیر، به ذکربرخى از کسانى که از این گونه احادیث را در کتاب هاى خود آورده اند، مى پردازیم، هر چند، تقریباً، مى توان ادعا کرد که تمام کتاب هاى معتبر [[حدیثى اهل سنّت]]، حدّاقل، چند مورد از احادیث امام مهدی (عج) راذکر کرده اند:

  1. ابن سعد (متوفى ۲۳۰ هـ);
  2. ابن ابى شیبه (متوفى ۲۳۵ هـ);
  3. احمد بن حنبل (متوفى ۲۴۱ هـ);
  4.  بخارى (متوفى ۲۷۳ هـ);
  5. مسلم (متوفى ۲۶۱ هـ);
  6. ابن ماجه (متوفى ۲۷۳);
  7. ابوبکر اسکافى (متوفى ۲۷۳ هـ);
  8. ترمذى (متوفى ۲۷۹ هـ);
  9. طبرى (متوفى ۳۸۰);
  10. ابن قتیبه دینورى (متوفى ۲۷۶);
  11. بربهارى (متوفى ۳۲۹);
  12. حاکم نیشابورى (متوفى ۴۰۵);
  13. بیهقى (متوفى ۴۵۸);
  14. خطیب بغدادى (متوفى۴۶۳);
  15. ابن اثیر جزرى (متوفى ۶۰۶). [۸]
  • اوصاف منجی دوازدهم(عجل الله) از نظر  اهل سنت

اوصافى که در کتاب هاى اهل سنّت براى امام مهدی(علیه السلام) ذکر شده، بر گرفته از احادیثی است که آنان از پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) نقل مى کنند ودر کلیات، با اوصاف ذکر شده در کتاب هاى علمای شیعه ،فرقى ندارد:

  1.   عن النبى(صلى الله علیه وآله) أَنّه قال: «لاتذهب الدنیا حتّى یملک العرب رجلٌ من أهل بیتى یواطىء اسمه اسمی; [۹] دنیا به پایان نمى رسد، مگر آن که مردى از اهل بیت من که اسمش اسم من است، مالک عرب شود».
  2. عن النبى(صلى الله علیه وآله): «لا تقوم الساعهُ حتّى تملأ الأرض ظلماً و جوراً و عدواناً ثم یخرج من أهل بیتى مَن یملأها قسطاً وعدلا کما ملئت ظلماً وجوراً; [۱۰] قیامت بر پا نمى شود تا این که زمین پراز ظلم و جور و دشمنى شود و سپس از اهل بیت من، شخصى ظهور مى کند که زمین را پر از عدل و قسط مى کند همان گونه که پر از ظلم و جور شده بود».
  3. عبدالله بن مسعود از پیامبر(صلى الله علیه وآله)نقل مى کند که آن حضرت فرمود:

«لو لم یبق من الدنیا یوم لطول الله ذالک الیوم حتّى یبعثَ فیه رجلا منّى أوْ من أهل بیتی یملأ الارض قسطاً وعدلا کما ملئت ظلماً و جوراً; [۱۱] اگر ازدنیا، فقط یک روز باقى بماند، خداون د، آن روز راطولانى مى کند تا در آن روز، مردى از من یا از اهل بیت من، مبعوث شود و زمین را پر از قسط و عدل کند، 
همان گونه که پر از ظلم و جور شده بود».

  • تفاوت نگرش شیعه با اهل سنت در  بحث مهدویت

همان گونه که گفته شد، اهل سنّت، بالاتفاق، به مهدویّت معتقد هستند و به دلیل وجود روایت های متواتر، ظهور حضرت مهدی (عج) در آخرالزمان را جزءاعتقادات قطعى خود مى دانند، امّا برخلاف شیعه امامیه که معتقدند، امام مهدی (عج)، [[فرزند امام حسن
عسکرى(علیه السلام)]] است و هم اکنون نیز زنده و غائب است، به چند گروه تقسیم مى شوند:

  1. عدّه اى از اهل سنّت، مدعى هستند که مهدی، همان عیسی بن مریم است و در این مورد، به خبرى واحد که از انس بن مالک نقل شده است، استناد مى کنند. [۱۲]
  2. تعداد اندکى نیز مدعى هستند که مهدی، از اولاد عباس ابن عبدالمطلب است. آنان به خبر واحدى استناد مى کنند که در کنزالعمال ذکر شده است. [۱۳]
  3. عده اى نیز معتقدند، مهدی از اولاد امام حسن مجتبی است و نه امام حسین(علیه السلام). [۱۴]
  4. گروهى مى گویند، پدر امام مهدی، هم نام پدر پیامبراسلام است و چون نام پدر حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) عبدالله بود، پس مهدی بن حسن عسکری(علیه السلام) نمى تواند مهدی موعود باشد. مستند این احتمال هم باز خبرى است که در کنزالعمال ذکر شده است. [۱۵]
  5. جمعى از آنان، همانند امامیه معتقدند، که امام مهدی (عج) از اولاد پیامبر(صلی الله علیه وآله) وفاطمه(س) است و حضرت عیسی نیز به هنگام ظهور امام مهدی (عج) به یارى او خواهد شتافت و در نماز به آن حضرت اقتدا خواهد کرد، چنان که در روایت های متعددآمده است: از ام سلمه نقل شده که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: «المهدى من عترتى من ولدفاطمه; [۱۶] مهدی، از عترت من و از فرزندان فاطمه است».

جابر بن عبدالله از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل مى کند که حضرت عیسی به هنگام ظهور مهدی (عج) نزول خواهد کرد[۱۷]

عبدالله بن عمر مى گوید: «المهدى الذى ینزل علیه عیسى بن مریم و یصلى خلفه عیسى(علیه 
السلام); [۱۸] مهدی، کسى است که عیسی بن مریم بر اونزول مى کند و پشت سر او نماز مى خواند».

  • چند نمونه از اقوال اهل سنت

براى نمونه، چند مورد از اقوال اهل سنّت نقل مى شود:

  1. حافظ سلیمان حنفى مى گوید: «خبر معلوم نزدمحقّقان و موثقان، این است که ولادت قائم (عج) در شب پانزدهم شعبان (۲۵۵. ق) در شهر سامرا واقع شده است»[۱۹]
  2. خواجه محمّد پارسا، در کتاب فصل الخطاب گفته است:«یکى از اهل بیت ابو محمد بن عسکری است که فرزندى جزابوالقاسم که قائم و حجت و مهدی و صاحب الزمان نامیده مى شود، باقى نگذاشت. او، در نیمه ى شعبان سال ۲۵۵ هجرى متولّد شد. مادرش، نرجس نام دارد. او هنگام شهادت پدرش، پنج سال داشت»[۲۰]
  3. ابن خلکان در وفیات الأعیان مى نویسد: «ابوالقاسم محمّد فرزند حسن عسکری فرزند علی هادی فرزندمحمّدجواد…. دوازدهمین امام از ائمه ی دوازده گانه شیعه است که به «حجت» معروف است… ولادت او، روزجمعه، نیمه ى شعبان سال ۲۵۵ هـ.ق است»[۲۱]
  • نتیجه:

بنابراین، اگر برخى از اهل سنّت مى گویند: «حضرت مهدی (عج) به دنیا نیامده است.»، ادعایى بى اساس است که حتّى با گفته ها و نوشته هاى بزرگان خودشان نیزسازگار نیست. 
شاید برخى از اهل سنّت همانند ابن حجر هیثمى، طولانى بودن عمر را دلیل بر عدم ولادت امام مهدی (عج) بدانند، ولى باید گفت، خدایی که قادر است عیسی بن مریم را زنده نگه دارد تا به مهدی (عج) اقتدا کند و یونس را در شکم ماهى محافظت کند و یا به نوح پیامبر، نهصد و پنجاه سال عمر بدهد، آیا قدرت ندارد به مهدی (عج) عمر طولانى عنایت کند؟ [۲۲] خود اهل سنت نیز به زنده بودن عیسی، خضر، صالح، و… معتقدند.

نتیجه این که ولادت حضرت مهدی، امرى است مسلّم وقطعى و خود اهل سنّت هم به آن واقفند و عوامل وانگیزه هاى دیگرى وجود دارد که نمى گذارد حق رابازگو کنند و حقانیت شیعه و وجود امام زمان (عج) راثابت کنند.(۲۳)

_____________________________________________

۱) عون المعبود، (شرح سنن ابى داود)، ج ۱۱، ص ۳۶۲(به نقل از الطریق الى المهدى المنتظر، سعید ایوب، ص۱)

۲) نظم المتناثر فى الحدیث المتواتر، ص ۲۲۶. (به نقل از الطریق الى المهدى المنتظر، ص ۹۱)

۳)البدایه و النهایه، ج ۶، ص ۲۸۱

۴) الإمام المهدى(علیه السلام)، شیخ محمد باقرایروانى، ص ۱۱

۵)تاریخ ابن خلدون، ج ۱، ص ۱۹۹

۶) تفسیر المنار، ج ۱۰، ص ۳۹۳، ج ۹، ص ۴۹۹ ـ ۵۰۷

۷)تاریخ ابن خلدون، ج ۱، ص ۵۵۵، فصل ۵۲

۸)در مورد کسانى که به ذکر احادیث مربوط به امام مهدى(علیه السلام)پرداخته اند،به: المهدی المنتظرفی الفکر الاسلامى، ص ۲۶ ـ ۲۹ مراجعه شود

۹)مسند احمد، ج ۱، ص ۳۷۷، ح ۳۵۶۳; الصواعق المحرقه، ص ۲۴۹.

۱۰)مسند احمد، ج ۳، ص ۳۶، ح ۱۰۹۲۰; کنزالعمال، ج۱۴، ص ۲۷۱، ح ۳۸۶۹۱

۱۱)سنن ابى داود، ج ۴، ص ۱۰۶ و ۱۰۷، ح ۴۲۸۲

۱۲)سنن ابن ماجه، کتاب الفتن، ح ۴۰۲۹

۱۳)کنزالعمال، ج ۱۴، ص ۲۶۴، ح ۳۸۶۶۳

۱۴)اطنار المنیف، ابن قیم جوزى، ص ۱۵۱ (به نقل ازالامام مهدى، میلانى، ص ۲۱)

۱۵)کنزالعمال، ج ۱۴، ص ۲۶۸، ح ۳۸۶۷۸

۱۶)لسنن الوارده فی الفتن و غوائلها و الساعه وأشراطها، عثمان بن سعید المقرى، ج ۵، ص ۱۰۵۷، نشردارالعاصمه، ریاض، چاپ اوّل، ۱۴۱۶ه

۱۷)همان، ج ۶، ص ۱۲۳۷

۱۸)الفتن، ج ۱، ص ۳۷۳، نعیم بن حماد المروزى،مکتبه التوحید، قاهره، چاپ اوّل، ۱۴۱۲

۱۹)ینابیع الموده، شیخ سلیمان قندوزى حنفى، ص ۱۷۹

۲۰)همان مدرک.

۲۱)وفیات الاعیان، ابن خلکان، ج ۴، ص ۵۶۲

۲۲)به بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۹۹ ـ ۱۰۲ رجوع شود.۲۳)برگرفته ازمرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه با اندکی دخل و تصرف

 

اشتراک گذاری

ارسال یک دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.