دیدگاه دوگانه احمدالحسن در مورد روایات اهل سنت
احمد بصری بارها نظر خود را درباره استفاده از روایات اهل سنت گفته و تاکید بر آن داشته که استفاده از آن دسته از روایات صحیح نمیباشد. به عنوان مثال در کتاب توهم بی خدایی در خصوص عدم پذیرش روایات اهل سنت و نادرستی پذیرش آنها گفته است:
«چگونه است که این گروه از شیعیان، نسبت به امر تقیه و قاعده “الرشد فی خلافهم” (راه درست در مخالفت با اهل سنت است)، که ائمه بر آن تاکید ورزیده اند غفلت کرده اند».(۱)
البته این سخن درستی است که اهل بیت(ع) ما را از پذیرش و از استفاده روایات اهل سنت نهی فرمودهاند. چنانچه در روایات آمده است:
روایت اول:
امام صادق(ع) فرمود: هر سخنی که موافق سخن اهل سنت باشد را کنار بگذارید و راه صحیح در مخالفت با اعتقاد آنان است.(۲)
روایت دوم:
هارون بن خارجه میگوید از امام صادق(ع) پرسیدم: ما به نزد اهل سنت میرویم و از آنان احادیث را میشنویم تا حجتی باشد بر ما برای آنان. امام(ع) فرمود: نزد آنان نروید و حدیثشان را نشنوید. لعنت خدا بر ملتهای مشرک آنان باد. (۳)
بنابراین اهل بیت(ع) نیز در مواجهه با روایات اهل سنت، در مقام مخالفت از استفاده و بکارگیری آن برای شیعیان بوده اند. اما این موضوع نباید صرفا به گفتار ختم شده و در مقام عمل زیر پا گذاشته شود.
هر چند احمد بصری در مقام گفتگو، خود را مخالف روایات اهل سنت می داند، اما واقعیت این است که بیشترین استفاده از روایات اهل سنت را خود او داشته و چنانچه روایات اهل سنت را از سناریوی احمد بصری جدا کنید، چیزی برای گفتن نخواهد داشت.
به عنوان نمونه به چند روایت که احمد بصری برای اثبات خود به آنها متمسک شده است اشاره میگردد:
روایت اول:
رسول خدا(ص): زمانی که پرچم های سیاه را دیدید که از سوی خراسان می آیند، به سمت او بروید، هرچند که به صورت سینه خیز بر روی برف. پس همانا خلیفه خدا مهدی در میان آنان است.(۴)
روایت دوم:
فرزند عمر میگوید: روزی پیامبر اکرم(ص) دست علی(ع) را گرفت و فرمود: به زودی از نسل این مرد جوانی خروج میکند و دنیا را پر از عدل و داد میکند. زمانی که او را دیدید بر شما واجب است یاری جوان تمیمی که از مشرق میآید و او صاحب پرچم مهدی است.(۵)
پی نوشتها:
۱)توهم بی خدایی، ص۱۷۵ و ۱۸۳.
۲)قال الصادق(ع): «دَعُوا مَا وَافَقَ القَوْمَ؛ فَإِنَّ الرُّشْدَ فِی خِلَافِهِمْ»کافی، ج۱، ص۱۷.
۳)عَنْ هَارُونَ بْنِ خَارِجَهَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ الإمام الصادق(ع) إِنَّا نَأْتِی هَؤُلَاءِ الْمُخَالِفِینَ فَنَسْمَعُ مِنْهُمُ الْحَدِیثَ یَکُونُ حُجَّهً لَنَا عَلَیْهِمْ. قَالَ صلوات الله علیه: «لَا تَأْتِهِمْ وَ لَا تَسْمَعْ مِنْهُمْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ لَعَنَ مِلَلَهُمُ الْمُشْرِکَهَ».وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۴۷۷.
۴)قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): إِذَا رَأَیْتُمُ الرَّایَاتِ السُّودَ قَدْ أَقْبَلَتْ مِنْ خُرَاسَانَ فَائْتُوهَا وَ لَوْ حَبْواً عَلَى الثَّلْجِ فَإِنَّ فِیهَا خَلِیفَهَ اللَّهِ الْمَهْدِیَ» احمدبن محمد، أحادیث المهدی(ع) من مسند أحمد بن حنبل، ص۵۵.
۵)أخرج الطبرانی فی الأوسط عن ابن عمر: أنّ النّبی صلّى اللّه علیه و آله أخذ بید علی فقال: «سیخرج من صلب هذا فتى یملأ الأرض قسطا و عدلا، فإذا رأیتم ذلک فعلیکم بالفتى التمیمی، فإنّه یقبل من قبل المشرق، و هو صاحب رایه المهدی».سیوطى، عبد الرحمن بن ابى بکر، العرف الوردی فی أخبار المهدی(ع)، ص۹۹.