خصوصیات حاکم در حکومت اسلامی

 در ضرورت حکومت اسلامی در عصر غیبت روایات و دلایلی وجود دارد که در نوشته های پیشین به آنها اشاره شده است.

اما این سوال مطرح است که  این حکومت اسلامی توسط چه کسی یا کسانی در عصر غیبت هدایت میشود؟
کسی که قرار است جامعه اسلامی را هدایت کند و همه تحت فرمان و مدیریت او باشند دارای خصوصیاتی است:
امیرالمومنین علیه‌السلام در دوران خلافت خود، در خطابه‌ ای برای مردم، شماری از اوصاف ضروری والی(حاکم -فرماندار) را، با این تعبیر که شما می‌دانید (وقد عَلِتُم)، ذکر کرد.
این اوصاف، که به شکل سلبی بیان شده‌اند، عبارت‌اند از:
بخیل نبودن، تا به مال مردم حرص نورزد؛ نادان نبودن، تا مردم را به گمراهی نکشاند؛ ستمکار نبودن، تا مردم را از حقشان محروم نسازد؛ ظالم نبودن تا در تقسیم مال از بخشش به برخی و محروم گذاردن برخی دیگر خودداری کند؛ رشوه‌ گیر نبودن تا در مقابل صدور حکم حقوق مردم را پایمال نکند و از اجرای حدود سرباز نزند و توجه داشتن به سنّت تا امت را به هلاکت نیندازد .(۱)
رویه ایجابی این اوصاف، صفت یا ویژگی یا ملکه‌ای است که از آن به عصمت تعبیر می‌شود و از همین‌جا لزوم منصوص بودن امامِ مسلمانان استنتاج شده است.
مرحله نازل‌تر از عصمت و با فرض در دسترس نبودن امام معصوم، از مجموعه تعالیم دین درباره حاکم مشروع در اسلام، ضرورت شرط عدالت به بداهت معلوم می‌گردد.
همچنان‌که شرط آگاهی از قوانین الهی و خبرگی در آن برای زمامدار اسلامی ضروری به شمار می‌رود .(۲)

پ ن:
۱)نهج‌البلاغه، خطبه۱۳۱، چاپ صبحی صالح، قاهره ۱۴۱۱/۱۹۹۱. و بهج‌الصباغه فی شرح نهج‌البلاغه، ج۳، ص۳۲۳۳، ج۳، تهران ۱۳۹۳.
۲)نهج‌البلاغه، نامه ۵۹، چاپ صبحی صالح، قاهره ۱۴۱۱/۱۹۹۱ و امام خمینی، ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، ج۱، ص۳۷ـ۳۹، تهران ۱۳۵۷ش.