سر درس امامت ۹۴ (توسل، دومین نتیجه ولایت تکوینی ۳)

وهابیان گمان می کنند که توسل با توحید منافات دارد؛ زیرا بنده باید تنها از خدا کمک بخواهد و کمک خواستن از غیر خدا شرک است! ابن تیمیه – سرشناس ترین عالم این جماعت – برای اثبات این مدعا، گاه به آیات قرآنی استدلال کرده است، از جمله آیات ۵۶ و ۵۷ سوره اسراء «قُلِ ادْعُواْ الَّذِینَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِ فَلاَ یمْلِکُونَ کَشْفَ الضُّرِّ عَنکُمْ وَلاَ تَحْوِیلًا أُولَئِکَ الَّذِینَ یدْعُونَ یبْتَغُونَ إِلَی رَبِّهِمُ الْوَسِیلَهَ، بگو: کسانى را که به جاى خدا [معبودان خود] پنداشتید، بخوانید! آنها نمى‏توانند آسیب و گزندى را از شما دفع کنند، و نه [آن را از شما به دیگرى‏] انتقال دهند.کسانى که آنان می خوانند، [خود براى رفع نیازمندى‏هایشان‏] به سوى پروردگارشان وسیله مى‏جویند» روشن است که استدلال به این آیه نمی تواند توسل به اولیاء الله را خدشه دار نماید زیرا:

اولا: اولیای الهی «من دون الله» نیستند بلکه اسبابی هستند که خداوند متعال به اراده خویش آنان را دارای ولایت تکوینی قرار داده است.

ثانیا: اولیای الهی – بر خلاف موجوداتی که در آیه مطرح شده اند – بر اثر بهره مندی از «ولایت تکوینی» به اذن الهی قدرت دارند و اینگونه نیست که «فلا یملکون کشف الضر عنکم» نتوانند اثری در عالم داشته باشند بلکه خداوند خواسته است که آنان دارای اثر باشند.

ثالثا: بر اساس آنچه گفته شد معلوم می شود قرآن در خصوص معبودانی نظیر «بتها» سخن گفته است که اولا مستقل از خدا تصور شده اند (من دون الله) و ثانیا خاصیتی نداشته و قدرتی در کف نداشته اند. بنابراین آیه هیچ ارتباطی به «خواندن اولیای الهی که به اذن او دارای ولایت تکوینی هستند» ندارد.

رابعا: در همین آیه آمده است «آنان که می خوانید خود به دنبال وسیله هستند» مثلا بت ها برای اینکه باقی بمانند و فرسوده نشوند خادمانی در معابد دارند یا ملائکه – که برخی آنان را می خوانند – خود برای تقرب به خدا از وسایلی مثل عبادت و … بهره می برند. بنابراین آیه شریفه اصل توسل را به رسمیت شناخته است نه اینکه آن را به طور کلی نفی کرده باشد و روشن است که توسل در جائی ممکن است که آن وسیله اولا مستقل از خدا تصور نشود و ثانیا دارای خاصیت و قدرت باشد و این هر دو در اولیای الهی که صاحب ولایت تکوینی هستند جمع است بنابراین توسل به ایشان منعی ندارد.