معنای حجت بودن فاطمه زهرا بر اهلبیت(علیهم السلام)

الف:در روایتى از پیشوایان اهل ‏بیت علیهم ‏السلام آمده است که: «نَحْنُ حُجَهُ اللّه‏ِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطِمَهُ حُجَّهُ ‏اللّه‏ِ عَلیَنا»؛ (۱) ما حجّت خدا بر آفریدگانش هستیم، و فاطمه، حجّت خدا بر ما. به نظر شما معنى «حُجَّه» و منظور از آن چیست؟
ب: آیا معناى حدیث این نیست که حضرت زهرا علیها السلام به دلالت این حدیث که حجَّت خدا بر فرزندان معصوم علیهم‏ السلام خویش است، از آنان برتر است؟

الف: به نظر مى‏ رسد که منظور از کلمه «حُجَّت»، معناى لغوى آن، یعنى دلیل و راهنما است. منظور از آن، چیزى است که به آن استدلال و به وسیله آن رهنمود داده مى ‏شود. با این بیان معناى حدیث این مى ‏شود که: خدا بر مردم به وسیله عبادت و فرمانبردارى و تسلیم در برابر مقرراتش به مرحله ‏اى که پیشوایان أهل بیت علیهم ‏السلام رسیده ‏اند استدلال مى ‏کند و بر آنان نیز در صورتى که لازم آید، به آن جایگاه پرفرازى که مادر گران‏قدرشان فاطمه علیها السلام اوج گرفته است.
ب: پاسخ این پرسش از سخنى که گذشت دریافت مى ‏گردد، چرا که در این بیان منظور شأنیت و شایستگى احتجاج و استدلال است، و نه فعلیت آن. آرى، اگر از سوى آنان در کارى کوتاهى گردد، به وسیله او استدلال مى ‏شود، امّا هرگز نه از سوى آنان در انجام وظایف کوتاهى مى ‏گردد و نه نیازى به احتجاج و استدلال پیدا مى‏ شود. و این بیان تنها نشانگر جایگاه پرفرازى است که آن حضرت به وسیله عبادت خالصانه خدا و فرمانبردارى از او و تسلیم در برابر مقررات خدا به آن، اوج گرفته است، و اگر فعلیت هم اراده شود، به نوعى نشانگر برترى او از یک جنبه و جهت است و نه برترى مطلق او بر آنان.

—————————————————————
۱ ـ این روایت از امام عسکرى به این صورت آمده است که فرمود: نَحْنُ حُجَجُ اللّه‏ِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطمهُ حُجهٌ عَلیَنا. ما حجّت‏ ها و برگزیدگان خدا بر آفریدگانش مى ‏باشیم، و فاطمه، حجّت راستین و پُرشکوه خدا بر ما مى ‏باشد. تفسیر أطیب البیان/ ج ۱۳/ ص ۲۳۶.
پاسخ پرسش از آیت الله روحانی است.