رجعت در قرآن

آیات متعددی بر اصل رجعت دلالت می کنند. مرحوم شیخ حرّ عاملی بیش از ۶۰ آیه(۱) و مرحوم مجلسی نیز بیش از ۱۲۸ آیه(۲) از آیات قرآن را آورده که بر رجعت دلالت می کند.
با نگاه به آیات رجعت می توان این آیات را به دو دسته تقسیم کرد.
۱. آیاتی که بر وقوع رجعت در امّت های گذشته دلالت دارند.
۲. آیاتی که از تحقق رجعت در آینده قبل از قیامت خبر می دهند.
هر کدام از این آیات هم بر دو دسته تقسیم می شوند.
الف) آیاتی که با نگاه به ظاهر الفاظ و معنای لغوی، اصل رجعت به راحتی برداشت می شود و غیر از معنای رجعت مفهوم و مصداقی ندارد. و اگر در ذیل آن روایتی آمده برای ارشاد و راهنمایی اذهان می باشد.
ب) آیاتی که بدون مراجعه به روایات، انسان عادی از درک معنای رجعت عاجز است.
در اینجا یک نمونه از آیاتی که ظهور در رجعت دارد را ذکر می کنیم.
« و یوم نَحشُر مِن کُلِّ اُمهٍ فُوجاً مِمَّن یُکذِّبُ بِایاتنا فَهُم یُوزعون».(۱) به یاد آور روزی را که از هر امت یک گروه از کسانی را که آیات ما را تکذیب می کردند، محشور می کنیم پس آن ها نگه داشته می شوند.
ظاهر آیه به خوبی نشان می دهد که خداوند از تکذیب کنندگان آیات الهی گروهی را قبل از قیامت بر می گرداند. این آیه دلالت بر حشر در قیامت نمی کند زیرا حشر در آنجا شامل همه ی مردم می شود نه گروهی از هر امت. آیات قبل و بعد این آیه همچنین به اتفاق مفسران، علائم قبل از قیامت را بیان می کند.
۱. الایقاظ، ص ۹۷.
۲. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۴۰.
۳. نمل، آیه ۸۳.