1. در درس قبل بیان شد که سوال از طول عمر امام زمان اختصاص به خداباوران دارد و غیر ایشان لازم است ابتدا در خصوص اصل وجود خدا و اوصاف او تحقیق نمایند. بنابراین روی سخن ما با خدا باوران است به همین روی خطاب به ایشان می گوییم: تردید در عمر طولانی فردی از افراد انسان می تواند در عوامل ذیل سرچشمه داشته باشد:

الف. یا این تردید به جهت تردید در «اصل وجود خدا» است به این بیان که اساسا خدایی وجود ندارد تا بتواند عمر طولانی برای کسی تضمین کند؛ بدون شک این احتمال منتفی است زیرا طبق فرض پرسشگر، اصل وجود خدا را پذیرفته است.

ب. یا این تردید به جهت تردید در «قدرت بی انتهای خدا» است به این بیان که خدا وجود دارد ولی توان اینکه عمر فردی را افزایش دهد و ده ها برابر عمر افراد عادی قرار دهد ندارد؛ این احتمال نیز منتفی است زیرا طبق فرض، پرسشگر، خدای سبحان را خالق زمین و آسمان، کهکشان ها و ستارگان، جنیان و پریان و انسان و این عالم بی کران می داند و هرگز در شعاع قدرت لایزال او تردید نمی کند.

ج. یا این تردید به جهت تردید در «علم بی نهایت خدا» است به این بیان که خدا وجود دارد، ای بسا قدرت نیز دارد اما نمی داند از چه طریق و با به کار گیری چه عواملی می تواند چنین عمر غیر طبیعی را برای فردی به ارمغان آورد؛ این احتمال نیز منتفی است زیرا پرسشگر، خدای سبحان را به علم مطلق می شناسد و ذره ای جهل را در ساحت قدسی او مجاز نمی شمارد.

د. یا این تردید به جهت تردید در «وجود مانع» است به این بیان که خدا وجود دارد علم و قدرت بر بخشیدن عمر طولانی به افراد را نیز دارد اما عاملی وجود دارد که مانع از إعمال قدرت خداست و در حقیقت از فعل و اراده او جلوگیری کرده او را ملزم به ترک این اراده می نماید؛ این فرض نیز قطعا منتفی است زیرا پرسشگرِ موحد مد نظر ما، هرگز قدرتی را فوق قدرت خدای متعال که یارای مقابله با او داشته باشد و از اراده او ممانعت کند را نمی شناسد.

2. بنابراین روشن شد که تردید در عمر شریف امام زمان علیه السلام در حقیقت به تردید در «وجود خدا و وجود اوصاف الهی» بازگشت می نماید و پرسشگر اگر در این مسائل تردید دارد باید با تحقیق و جستجو به حل آنها بپردازد و اگر خانه جانش نور باران از یقین به این مسائل است و خدای دین را به علم مطلق و قدرت مطلق می شناسد بنابراین نباید جائی برای تردید در عمر طولانی ولی الله الاعظم در قلب خویش باقی بگذارد.

به خواست خدا در درس های آینده مساله قدرت الهی را در «افزایش عمر طبیعی افراد» از منظر آیات قرآن تبیین خواهیم نمود.