امام زمان(عج) آوردنی است!
«اِنَّ اللّهَ لا یُغَیِّرِ ما بِقَوْمٍ حَتّی یُغَیِّرُوا ما بِاَنْفُسِهِمْ»
«خداوند، وضعیت یک گروه را تغییر نمیدهد، مگر آن که خودشان وضع خود را دگرگون کنند.»[۱]
امام باقر علیه السلام در بیان آیه میفرمایند:
«اِنَّ
اللّهَ قَضی قَضاءً حتماً لا یُنْعِمُ عَلی عَبْدِهِ نِعْمَهً
فَیَسْلُبُها اِیّاهُ قَبْلَ اَنْ یُحْدِثَ الْعَبْدُ ذَنْباً یَستَوجِبُ
بِذلِکَ الذَّنْبِ سَلْبَ تِلکَ النِّعْمَهِ وَ ذلِکَ قَوْلُ اللّهِ: اِنَّ
اللّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّی یُغَّیِرُوا ما بِاَنْفُسِهِمْ»[۲]
اللّهَ قَضی قَضاءً حتماً لا یُنْعِمُ عَلی عَبْدِهِ نِعْمَهً
فَیَسْلُبُها اِیّاهُ قَبْلَ اَنْ یُحْدِثَ الْعَبْدُ ذَنْباً یَستَوجِبُ
بِذلِکَ الذَّنْبِ سَلْبَ تِلکَ النِّعْمَهِ وَ ذلِکَ قَوْلُ اللّهِ: اِنَّ
اللّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّی یُغَّیِرُوا ما بِاَنْفُسِهِمْ»[۲]
«قضای
حتمی خدا این است که اگر به بندهاش نعمتی عنایت فرماید، آن نعمت را از او
نمیگیرد، مگر آن که گناهی مرتکب شود. و در پیِ آن گناه، روا باشد که آن
نعمت از او گرفته شود. و این است کلام خداوند که فرمود: خداوند وضعیت گروهی
را تغییر نمیدهد، مگر آن که خودشان وضع خود را دگرگون کنند».
حتمی خدا این است که اگر به بندهاش نعمتی عنایت فرماید، آن نعمت را از او
نمیگیرد، مگر آن که گناهی مرتکب شود. و در پیِ آن گناه، روا باشد که آن
نعمت از او گرفته شود. و این است کلام خداوند که فرمود: خداوند وضعیت گروهی
را تغییر نمیدهد، مگر آن که خودشان وضع خود را دگرگون کنند».
ما،
در این دوران، معنای گفتار امام باقر علیه السلام را – از یک دیدگاه –
بیشتر از شیعیان زمان خودشان درک میکنیم. چراکه ما، از نعمتی بزرگ – که
آنان به راحتی از آن برخوردار بودند – محرومیم. نعمتی که به دلیل ناسپاسی
مردمان، خداوند آن را از ایشان گرفت: نعمت حضور آشکار حجّت خدا در میان مردم.
در این دوران، معنای گفتار امام باقر علیه السلام را – از یک دیدگاه –
بیشتر از شیعیان زمان خودشان درک میکنیم. چراکه ما، از نعمتی بزرگ – که
آنان به راحتی از آن برخوردار بودند – محرومیم. نعمتی که به دلیل ناسپاسی
مردمان، خداوند آن را از ایشان گرفت: نعمت حضور آشکار حجّت خدا در میان مردم.
خداوند،
با این نعمت، یازده بار امت پیامبر صلی الله علیه و آله را آزمود. اولیاء
خود را یکی پس از دیگری فرستاد، تا مردم بتوانند به راحتی از محضر این
بزرگواران بهره گیرند، و راه هدایت خود را از ایشان جویا شوند؛ اما
متاسفانه مردم قدر این نعمتها را ندانستند و به کفران آنها پرداختند. این
برخوردها همچنان ادامه داشت، تا این که خداوند، ایشان را از فیض حضور
دوازدهمین امام محروم ساخت.
با این نعمت، یازده بار امت پیامبر صلی الله علیه و آله را آزمود. اولیاء
خود را یکی پس از دیگری فرستاد، تا مردم بتوانند به راحتی از محضر این
بزرگواران بهره گیرند، و راه هدایت خود را از ایشان جویا شوند؛ اما
متاسفانه مردم قدر این نعمتها را ندانستند و به کفران آنها پرداختند. این
برخوردها همچنان ادامه داشت، تا این که خداوند، ایشان را از فیض حضور
دوازدهمین امام محروم ساخت.
دیری است که گم گشته ای از دیده ی ما
پنهان شده ای ز مردم، ای نور بصر
ما را چو میسر نبود دیدن مهر
یکدم تو، به ذرّه ها چو خورشید نگر[۳]
آری! اکنون ما به خاطر ناسپاسی و عصیان خود، مورد خشم و غضب خداوند قرار گرفتهایم؛ چرا که امام محمد باقر علیه السلام میفرمایند:
«اِذا غَضِبَ اللّهُ تَبارَکَ وَ تَعالی عَلی خَلْقِهِ، نَحّانا عَنْ جِوارِهِمْ.»[۴]
«وقتی خدای متعال بر آفریدههای خود (مردم) غضب نماید، ما (اهل بیت) را از مجاورت آن ها دور میکند.»
باید
دید برای رفع این محرومیت بزرگ – که خود باعث آن شدهایم – چه باید کرد؟
آیا مصادیق ناسپاسی و عصیان در مقابل نعمت حضور امام معصوم علیه السلام را
در زندگی روزمرهی خود پیدا کردهایم، تا آنها را از زندگی خود دور سازیم،
و گامی در راه رسیدن به این نعمت بزرگ برداریم؟
دید برای رفع این محرومیت بزرگ – که خود باعث آن شدهایم – چه باید کرد؟
آیا مصادیق ناسپاسی و عصیان در مقابل نعمت حضور امام معصوم علیه السلام را
در زندگی روزمرهی خود پیدا کردهایم، تا آنها را از زندگی خود دور سازیم،
و گامی در راه رسیدن به این نعمت بزرگ برداریم؟
ص-سادات پاک نژاد
________________________________________
[۱] – رعد/۱۱٫
[۲] – تفسیر نور الثقلین، ج۲، ص۴۸۸، ح۵۰، چاپ حیدری.
[۳] – فراق نامه، عبدالصمد شاعَلی، ص۴۶٫
[۴] – اصول کافی، کتاب الحجه، باب فی الغیبه، ح۳۱، چاپ اسلامیه.