سر درس مهدویت ۴۱ (فلسفه غیبت مهدی موعود علیه السلام ۱)
- پس از اثبات اینکه اعتقاد به مهدویت یک اعتقاد اصیل است و اصل آن در تمام مذاهب اسلامی پذیرفته شده است به سوالاتی در خصوص این اعتقاد مبارک می پردازیم؛ سوالاتی که ممکن است در ذهن افراد ایجاد تردید نماید و سرزمین قلب آنها را آلوده ساخته ساحل امن یقین را به دریائی مواج از شکاکیت مبدل سازد. اولین سوال و اولین تردید در خصوص مساله طول عمر حضرت بود که در درس های قبلی به آن پرداخته شد اینک به دنبال سوال دیگری هستیم مبنی بر اینکه: فلسفه و علت غیبت آن حضرت چیست؟ به چه دلیل آن وجود نازنین در سراپرده غیبت به سر می برد؟ آیا چه تفاوتی بین امت کنونی و امت های پیشین است که آنها از یمن درک و ظهور امام بی نصیب نبودند اما مردمان روزگار ما از این فیض بی بهره شده اند؟ چه حکمتی در این غیبت طولانی که ایمانها را سست و یقین ها را رقیق می کند وجود دارد؟ روشن است که اگر برای این سوال پاسخ کاملی پیدا نشود ممکن است اصل اعتقاد به امام عصر علیه السلام مورد تردید قرار گیرد لذا در درسهای بعد به پاسخ به این سوال خواهیم پرداخت.
- قبل از ورود به پاسخ لازم است توضیحی در خصوص معنای «غیبت امام عصر» علیه السلام داده شود تا بتوانیم با دقت بیشتری به حل این پاسخ مهم بپردازیم به صورت کلی غیبت امام زمان را دو گونه می توان معنا نمود:
الف. غیبت به معنای عدم حضور: در این فرض فرد غایب نه تنها از نظرها پوشیده است بلکه اساسا حضور ندارد؛ مانند شاگردی که در کلاس درس غایب است و به دلیلی – مانند مریضی یا مسافرت و … – اساسا در کلاس شرکت نکرده است.
برخی از مردم غیبت امام زمان علیه السلام را اینگونه تفسیر می کنند و می پندارند آن حضرت در بستر جامعه ما حضور ندارد و از زندگی طبیعی کناره گرفته ای بسا به درون چاهی یا در دل بیابانی رخت بربسته است! ای تصور کاملا غلط است و هرگز نباید غیبت را اینگونه تفسیر نمود. دلیل این مدعا روایاتی است که نقل شده و در ادامه به نمونه ای از آن اشاره می شود.
ب. غیبت به معنای عدم ظهور: در این فرض فرد غایب صرفا از نظرها و از شناخته شدن پوشیده است یعنی در کنار ما وجود دارد و در حیات ما حضور دارد اما حتی اگر دیده شود شناخته نمی شود و در حقیقت «شخص» او غایب نیست بلکه «عنوان» او غایب است در همین رابطه محمد بن عثمان – که از نواب خاص حضرت در عصر غیبت صغری بوده است – می گوید: « به خدا قسم صاحب این امر در موسم حج حاضر می شود (و اعمال حج را به جا می آورد) پس مردم او را می بینند و او آنها را می شناسد اما ایشان او را نخواهند شناخت» (کمال الدین، ج ۲، ص ۴۴۰)
- بنابراین باید سوال را بازخوانی نمود: فلسفه عدم ظهور امام زمان علیه السلام چیست؟ به چه دلیل قریب به ۱۲ قرن است که ناشناخته باقی مانده است و بدون ظهور و بروز در سطح جامعه زندگی را سپری کرده است؟
به خواست خدا در درس های بعد به این سوال مهم پاسخ خواهیم داد.