همسر و فرزند امام زمان(علیه السلام)

در مورد زن و فرزند امام مهدى(ع) سه احتمال وجود دارد:

أ) حضرت ازدواج نکرده است. لازمه این احتمال آن است که امام(ع) یکى از سنت‏هاى مهم اسلامى را ترک کرده باشد، که با شأن امام سازگار نیست. امّا از سوى دیگر چون غیبت از اهمیت بیشترى برخوردار است؛ به ناچار امام از سنت چشم پوشى مى کند، که اشکالى ندارد. براى حفظ مصلحت بالاتر، از مصلحت پایین‏تر چشم پوشى مى گردد.

ب) حضرت ازدواج نموده امّا فرزندى ندارد. نداشتن فرزند به سبب غیبت است. پذیرش این فرض، سؤالى را با خود مى آورد که آیا همسرش هم از عمر طولانى بهره‏مند است یا این که مدّتى با حضرت زندگى کرده و بعد از دنیا رفته است؟ در این صورت حضرت به سنت ازدواج عمل کرده و بعد بدون زن و فرزند زندگیش را ادامه مى دهد.

ج) حضرت زن و فرزند دارد. با پذیرش این فرض، این سؤالات مطرح است: آیا آنان نیز عمرى طولانى دارند؟ فرزندان حضرت نیز فرزندانى دارند؟ اگر دارند، این همه اولاد، در پى اصل خویش مى افتند و همین کنجکاوى، مسئله را به جایى مى رساند که با فلسفه غیبت منافات دارد.

با توجه به مطالب مذکور، نمى ‏توان یکى از این سه احتمال را قاطعانه پذیرفت و این به مقتضاى خرد ورزى است که در جایى که دلیل کافى براى اثبات یا انکار چیزى وجود ندارد، از ابراز حکم قطعى خوددارى گردد.

از روایات نیز مطلب مسلمی به دست نمی آید. ظاهر بعضی روایات وجود اهل و عیال را برای حضرت اثبات می کند و روایات دیگری نیز خلاف مطلب را اثبات می کنند. برخی روایات  دلیل بروجود فرزند برای حضرت مهدی هستند الا یک روایت که منافی و معارض با این روایات است و آن روایت این است، هر امامی باید فرزند داشده باشد به جز حضرت مهدی که فرزند ندارد، ولی علماء و برزگان شیعه مانند مرحوم محدث نوری و شیخ طوسی و میر محمد میر لوحی معاصر علامه مجلسی این تنافی را رفع کردند، بدین بیان که امام زمان مانند سایر ائمه پسر امام ندارد، نه آنکه اصلا پسر ندارد و بنابراین از مجموع احادیث استفاده می شود که، برای حضرت مهدی فرزندان بسیاری هست که همه از اولیاء و صلحاء شرفا هستند ولی سمت امامت ندارند، چرا که امام منحصر در دوازده نفر است.
۱- مفضل بن عمر گوید: از امام باقر(ع) شنیدم که در مورد امام مهدى(عج) فرمود: «صاحب الزمان را دو غیبت است. یکى از آن دو به اندازه‏اى طولانى شود که برخى گویند: حضرت از دنیا رفته و برخى گویند کشته شده است اما کسى جز آنانى که امور حضرت را پى‏گیرى مى کنند، از مکان و فرزندان وى آگاه نیستند».[۱]

۲- از امام صادق(ع) آمده است: «گویا مى بینم حضرت مهدى(عج) با اهل و عیالش در مسجد سهله است».[۲]

۳- از امام هشتم(ع) در دعایى نقل شده است: «اللّهم اعطه فى نفسه و أهله و ولده و ذریته و جمیع رعیته ما تقرّ به عینه و تسرّ به نفسه؛[۳] خدایا، مایه چشم روشنى و خوشحالى امام زمان(عج) را در او و خانواده و فرزندان و ذریه و تمام پیروانش فراهم فرما!».

۴- نیز از آن حضرت در مورد امام زمان(عج) این دعا نقل شده است: «اللهم صل على ولاه عهده و الائمه من ولده؛[۴] خدایا، بر والیان و فرزندان وى که امامند، درود فرست!».

در برخى احادیث مشکل سندى و در برخى دیگر مشکل دلالت وجود دارد. و همچنین  روایاتى وجود دارد که با صراحت وجود فرزند را براى حضرت نفى مى کند.[۵]

پس نتیجه اینکه:
به صراحت و با قطع و یقین نمی توان اظهار نظر کرد، ولی این جای هیچ گونه نگرانی نیست؛ زیرا روشن شدن یا روشن نشدن پاسخ این پرسش، در میزان معرفت و اطاعت ما نسبت به آن حضرت هیچ تأثیری ندارد. از این رو، هرگز نباید خود را آن چنان به این گونه پرسش ها مشغول داریم که از وظایف اصلی مان نسبت به حجّت خدا باز مانیم.حتّی اگر بپذیریم که امام زمان (عج) همسر و فرزند دارد، هیچ لزومی ندارد که آنها چون خود امام زمان دارای عمر طولانی باشند؛ چون داشتن عمر طولانی تنها برای آن حضرت ضروری است و همسر و فرزندان آن حضرت می توانند چون دیگر انسان ها باشند.

منابع جهت مطالعه بیشتر :

سیمای آفتاب، دکتر حبیب الله مظاهری.
تجسم امید و نجات، عزیز الله حیدری.
سیمای مصلح جهان، مراد فیضی.
ارتباط معنوی با حضرت مهدی«عج »، حسین گنجی.

پ ن:
[۱]. شیخ طوسى، کتاب الغیبه، ص ۱۶۲.
[۲]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷.
[۳]. سید ابن طاووس، جمال الاسبوع، ص ۵۱۰.
[۴]. سید ابن طاووس، جمال الاسبوع، ص ۵۱۰.
[۵]. مسعودى، اثبات الوصیه، ص ۲۲۱.