مدت حکومت حضرت مهدی(عجل الله)
یکی از پرسشهای مهم این است که حضرت مهدی چه مدت پس از ظهور زندگی و حکومت می کند؟
آنچه مسلم است، باید به اندازه ای حکومت کند که پایه های ظلم و ستم گری ویران گردد و بر جای آن بنیاد عدل و داد استوار گردد. بدون تردید، این مسئله اساسی، زمان می طلبد و فرصت می خواهد، و بنا نیست که آن حضرت همه امور را براساس معجزه و روش غیر عادی به پیش ببرد؛ بنابراین عقل اقتضا می کند که آن حضرت مدتی طولانی حیات داشته باشد، تا بتواند در این دنیای گسترده، تحولی همه جانبه و فراگیر ایجاد کند و جهان را با اسلام و ارزشهای اسلامی آشنا سازد.
اما این مدت چه اندازه به طول می انجامد، خیلی روشن نیست و روایات وارده از طریق خاصه و عامه گوناگون است:
پنج، بیست، سی و چهل سال، در منابع اهل سنت وارد شده است (۱) و نوزده و اندی، بیست، سیصد و نه سال در منابع شیعی به ثبت رسیده است. (۲)
از جمله، امام حسین علیه السلام فرمودند: «یملک المهدی تسعه عشر سنه و اشهرا؛ مهدی علیه السلام نوزده سال و چند ماه حکومت خواهد کرد.» (۳)
البته این روایت با روایاتی که سیصد و نه سال را مدت حکومت دانسته اند، تنافی ندارد؛ چون هر دو مثبت هستند، و دو روایت مثبت با هم تنافی ندارند، مخصوصا که علامت حصر در این روایت به کار نرفته است، و ممکن است اشاره به دوران حساس حکومت آن حضرت باشد. چنان که مرحوم مجلسی روایات فوق را این گونه جمع نموده است که:
اخبار مختلفی که درباره مدت حکومت آن حضرت وارد شده، برخی از آنها بر تمام مدت حکومت آن حضرت دلالت دارد، و برخی بر زمان استقرار و تثبیت دولت آن، و بعضی بر سالها و ماههایی که در نزد ما می باشد حمل می شود، و برخی بر سالها و ماههای طولانی.» (۴)
از این گذشته روایاتی داریم که حکومت ائمه علیهم السلام را بعد از ظهور حضرت حجت تا قیامت، مستمر و ادامه دار می داند؛ از جمله امام هشتم علیه السلام یک روایت طولانی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره اهل بیت علیهم السلام نقل نموده است که در ذیل آن از زبان خداوند متعال می خوانیم:
«و لاطهرن الارض بآخرهم من اعدائی، و لاملکنه مشارق الارض و مغاربها و لاسخرن له الریاح، و لاذللن له السحاب الصعاب و لارقینه فی الاسباب، و لانصرنه بجندی، و لآمدنه بملائکتی، حتی تعلوا دعوتی و یجمع الخلق علی توحیدی ثم لادیمن ملکه، و لاداولن الایام بین اولیائی الی یوم القیامه(۵)
و زمین را به وسیله آخرین آنها از دشمنانم پاک می کنم، و شرق و غرب زمین را در سیطره سلطنت او در می آورم، و بادها را در تسخیر او قرار داده، ابرهای سخت و سرکش را رام او گردانم، و او را بر اسباب مسلط نموده، با سربازانم او را یاری، و با ملائکه خود او را امداد می کنم، تا دعوت مرا برتری بخشد، و مردم را همه بر حکم توحید من گرد آورد، و سلطنت او را ادامه می دهم و روزگار را بین دوستان خود دست به دست می کنم (اشاره به مسئله رجعت) تا روز قیامت.»
روایت فوق سخن از ادامه سلطنت آن حضرت و همچنین ائمه اطهار علیهم السلام تا روز قیامت و پایان دنیا دارد.
بحث را با شعری از امام خمینی رحمه الله به پایان می بریم:
بهار آمد که غم از جان برد غم در دل افزون شد//چه گویم کز غم آن سرو خندان جان و دل خون شد
گروه عاشقان بستند محملها و وارستند//تو دانی حال ما واماندگان در این میان چون شد
حجاب از چهره دلدار ما باد صبا بگرفت//چو من هر کس بر او یک دم نظر افکند مجنون شد
گل از هجران بلبل، بلبل از دوری گل هر دم//بطرف گلستان هر یک بعشق خویش مفتون شد
پ ن:
۱) ر. ک: سنن ابی داود، (دار احیاء السنه النبویه،) ج ۴، ص ۱۱۶.
۲) ابو علی طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی (بیروت، دار المعرفه) ، ص ۴۳۴؛ بحارالانوار (همان) ج ۵۲، ص ۲۸۰، ۲۹۹.
۳) فرهنگ سخنان امام حسین علیه السلام (همان) ص ۱۳۳؛ عقد الدرر، ص ۲۳۹.
۴) بحار الانوار، محمدباقر مجلسی، (بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ چهارم) ج ۵۲، ص ۲۸۰.
۵)بحار الانوار، محمدباقر مجلسی، ج ۵۲ ، ص ۳۱۲ .